Mâm Cúng Đầy Tháng Bé Trai: Nghi Lễ, Mâm Cúng Và Bài Văn Khấn

MÂM CÚNG ĐẦY THÁNG BÉ TRAI - Cúng đầy tháng (còn gọi là Cúng Mụ) là một nghi thức và nét đẹp trong tín ngưỡng tâm linh người Việt. Ngày này, gia đình sẽ tổ chức mâm cúng đầy tháng cho bé trai theo nhiều cách khác nhau tùy vùng miền nên sẽ có sự khác biệt. Bài viết này, Đồ Cúng Tâm Linh Việt chia sẻ thông tin cho bạn về cách Cúng Đầy Tháng cho bé trai.

1. Tại sao phải cúng đầy tháng?

Cúng Đầy Tháng (Cúng Mụ) được xem là ngày lễ đặc biệt quan trọng của bé khi tròn 1 tháng sau sinh. Việc này nhằm tỏ lòng biết ơn đến 12 Bà Mụ và Đức Ông đã nặn ra hình hài của bé và hỗ trợ bé phát triển tốt nhất.  Một phần khác, lễ cúng này còn là để khai báo với gia đình, ông bà, tổ tiên rằng có 1 sinh linh bé nhỏ nữa được sinh ra và kế thừa nét đẹp của gia tộc. Mong ước được sự phù hộ độ trì cho bé luôn gặp nhiều may mắn và thuận buồm xuôi gió trong hành trình phát triển sau này. Dựa theo ý nghĩa đó, lễ cúng đầy tháng đã được lưu truyền tới ngày nay.

- Thông tin 12 Bà Mụ và Bà Chúa hoặc Đức Ông :

• Mụ bà Trần Tứ Nương đảm nhận việc sinh đẻ (chú sanh)
• Mụ bà Vạn Tứ Nương đảm nhận việc thai nghén (chú thai)
• Mụ bà Lâm Cửu Nương đảm nhận việc thụ thai (thủ thai)
• Mụ bà Lưu Thất Nương đảm nhận việc nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé (chú nam nữ).
• Mụ bà Lâm Nhất Nương đảm nhận việc chăm sóc bào thai (an thai)
• Mụ bà Lý Đại Nương đảm nhận việc chuyển dạ (chuyển sanh)
• Mụ bà Hứa Đại Nương đảm nhận việc khai hoa nở nhụy (hộ sản)
• Mụ bà Cao Tứ Nương đảm nhận việc ở cữ (dưỡng sanh)
• Mụ bà Tăng Ngũ Nương đảm nhận việc chăm sóc trẻ sơ sinh (bảo tống)
• Mụ bà Mã Ngũ Nương đảm nhận việc ẵm bồng con trẻ (tống tử)
• Mụ bà Trúc Ngũ Nương trông coi việc giữ trẻ (bảo tử)
• Mụ bà Nguyễn Tam Nương đảm nhận việc chứng kiến & giám sát việc sinh đẻ (giám sanh). 

*Theo sách Đài Bắc thị tuế thời ký, ở Từ Hựu Cung Sơn tại Đài Bắc lại cung phụng đến 13 bà mẹ sanh, thêm 1 bà Đỗ Ngọc Nương chuyên đỡ đẻ (tiếp sanh) *Đức Ông (danh xưng gọi chung cho 3 Đức Thầy - Thánh sư, tổ sư, tiên sư) có chức năng truyền dạy nghề nghiệp cho bé sau này. Tượng 12 Bà mụ và Kim Hoa Thánh Mẫu ở chùa Ngọc Hoàng

Tượng 12 Bà mụ và Kim Hoa Thánh Mẫu ở chùa Ngọc Hoàng

2. Cách tính đầy tháng cho bé trai 

Để tính đúng ngày Cúng Đầy Tháng, mọi người hay dùng công thức dân gian được ông bà lưu truyền tới nay là “gái lùi 2, trai lùi 1” - Nghĩa là ngày cúng sẽ tổ chức trước 2 ngày so với ngày sinh âm lịch của bé gái, và 1 ngày so với ngày sinh âm lịch bé trai. Ví dụ: Bé trai sinh ngày 15 tháng 06 năm 2023 (âm lịch) thì đầy tháng diễn ra vào 14 tháng 07 năm 2023 (âm lịch). Tuy nhiên, xã hội ngày nay ngày càng phát triển và đổi mới nên các bậc cha mẹ thường tận dụng những ngày dương để tổ chức lễ đầy tháng cho con mình. Đây không phải là vấn đề, cách tính đầy tháng của bé trai ở trên vẫn có thể áp dụng được.

3. Giờ cúng đầy tháng cho bé

“Năm tốt không bằng tháng tốt, tháng tốt không bằng ngày tốt, ngày tốt không bằng giờ tốt” là câu nói trong quan niệm dân gian. Nên đầy tháng bé ngày nào cũng không quan trọng bằng việc chọn giờ phù hợp để hòa hợp trong nhiều gia đình hiện nay. Có 2 khung giờ tốt mà ngày đầy tháng của bé thường được tổ chức là: 7h-11h buổi sáng hoặc 15-17h buổi chiều. - Tham khảo thêm khung giờ phù hợp khác nếu gia đình bé đang quan tâm:

• Tuổi Tý chọn giờ Ngọ
• Tuổi Sửu chọn giờ Tý
• Tuổi Dần chọn giờ Sửu hoặc Mùi
• Tuổi Mão chọn giờ Thìn hoặc Tuất
• Tuổi Thìn chọn giờ Hợi
• Tuổi Tỵ chọn giờ Dậu
• Tuổi Ngọ chọn giờ Thân
• Tuổi Mùi chọn giờ Tý
• Tuổi Thân chọn giờ Mão
• Tuổi Dậu chọn giờ Dần
• Tuổi Tuất chọn giờ Hợi
• Tuổi Hợi chọn giờ Tý

4. Mâm Cúng Đầy Tháng cho bé Trai

Theo dân gian, việc cúng Đầy Tháng cho bé sẽ giúp mang đến nhiều phước lành cho bé trong giai đoạn phát triển đầu đời. Mâm lễ cúng Đầy Tháng bé trai tùy mỗi vùng miền mà có sự khác biệt, sau đây là những lễ vật chuẩn cần có trong mâm cúng đầy tháng cho bé.

Mâm lễ cúng Đầy Tháng Cho Bé Trai đầy đủ lễ vật

a) Mâm Cúng 12 Mụ Bà:

• 12 đĩa xôi (Xôi tam sắc) 
• 12 phần chè (bé trai cúng chè đậu trắng) 
• 12 phần rau câu 
• 12 phần thịt heo quay 
• 12 ly nước
• 12 đôi hài xanh 
• 12 nén vàng 
• 12 bộ váy áo đẹp màu xanh 
• 12 phần trầu têm cánh phượng
• 12 phần bánh kẹo, hoa quả, phần oản
• 13 chén và 13 đôi đũa (có thể là đũa hoa)

b) Mâm cúng Bà mụ chúa (có nơi là 3 đức ông):

• 1 con gà luộc tréo cánh tiên
• 1 phần chè lớn 
• 1 phần xôi lớn
• 1 phần heo quay lớn, 1 phần bánh hỏi lớn 
• 1 phần trái cây ngũ quả
• 1 phần hoa tươi
• 9 ly nước (3 trà, 3 rượu, 3 nước)
• Nhang, đèn, bộ giấy cúng đầy tháng

c) Mâm cúng Thần Tài, Thổ Địa và Gia Tiên:

- Với mâm cúng Thần Tài, Thổ Địa và Gia Tiên trong lễ thôi nôi bé, bố mẹ cần chuẩn bị đầy đủ chi tiết các món và vật dụng sau:

• 1 bộ tam sên: trứng, tôm (cua), thịt nướng (thịt luộc) còn nguyên vẹn.
• 1 mâm ngũ quả nhiều màu sắc.
• 1 đĩa xôi gấc to
• 1 bát chè lớn
• 3 ly nước.
• Hương, hoa

Ở miền Bắc thì thường mọi người sẽ chọn gà trống luộc làm lễ vật cúng, thay vào đó ở miền Nam sẽ là gà luộc hoặc vịt quay, về miền Trung thì là gà luộc (không phân biệt trống hay mái). Ngoài ra còn có mâm cúng chay thanh tịnh đối với một số gia đình, mang đến sự đơn giản và không cầu kỳ.

5. Hướng dẫn sắp xếp Mâm Cúng Đầy Tháng Bé Trai

Sắp xếp mâm cúng đúng cũng là cách thể hiện lòng bày tỏ thành tâm đến các vị Thần và Tổ Tiên. Để sắp xếp đúng, sau đây gia đình cần chuẩn bị: 1. 2 bàn (1 lớn, 1 nhỏ):

• Bàn nhỏ đặt trước, lễ vật bao gồm là lễ cúng Bà Chúa hoặc Đức Ông 
• Bàn lớn đặt sau là mâm cúng 12 Mụ Bà

2. Vị trí đặt mâm cúng được xếp theo hướng “Đông Bình - Tây Quả” - nghĩa là hướng Đông đặt Bình Hoa, hướng Tây đặt mâm Ngũ Quả. Gà Cúng, nhang, đèn, rượu, trà, nước sẽ được đặt giữa. Các vật lễ khác được đặt phía sau theo bố trí phù hợp với bàn lễ.

6. Cách cúng và nghi lễ cúng

a) Nghi thức khấn vái

Khi hoàn tất các bước sắp xếp, chuẩn bị lễ vật cho mâm cúng đầy tháng. Người thực hiện cúng bái (chủ lễ) sẽ đứng ra bắt đầu thắp hương cho bàn thờ tổ tiên (Thông thường là ông nội hoặc người đại diện nhà nội). Tiếp đến là bố hoặc mẹ sẽ thắp 3 nén nhang trên bàn thờ Gia Tiên, yêu cầu quần áo chỉnh tề, kín đáo.  Sau đó, bố và mẹ của trẻ sẽ bế bé đến trước bàn lễ cúng và bắt đầu khấn vái, kèm với việc đọc văn khấn Đầy Tháng, bày tỏ lòng biết ơn đến các Bà Mụ, Bà Chúa, Đức Ông. Trong lúc đọc bài văn khấn cúng, người đọc cần tập trung, không xao nhãng và tâm thành ý để lời cầu chúc được trọn vẹn, không đứt đoạn. Dựa theo đó, những lời cầu chúc hay sẽ đem đến những điều tốt đẹp cho bé.  

b) Nghi thức khai hoa (Hay còn gọi là “Bắt Miếng”)

Sau khi thức khấn vái là nghi thức Khai Hoa; hay còn gọi là tục Bắt Miếng trong dân gian lưu truyền: Lúc này, em bé được đặt vào giữa bàn, ba mẹ bé bắt đầu rót trà, thắp hương và xin phép “Bắt Miếng”. Người trong nhà chọn 1 đại diện bất kỳ (Có gương mặt đẹp, phong thái sang trọng) sẽ bồng bé lên 1 tay, tay còn lại cầm một nhánh hoa quơ qua, quơ lại trên miệng bé và đọc những lời chúc: 

“Mở miệng ra cho có bông, có hoa 

Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ 

Mở miệng ra cho có bạc, có tiền

Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến…”

c) Nghi thức đặt tên (gieo đồng xu)

Đầu tiên người cúng sẽ khấn với tổ tiên tên đã đặt cho em bé rồi tiến hành gieo 2 đồng xu bạc xuống đĩa:

• Nếu 1 đồng tiền úp, 1 đồng tiền ngửa nghĩa là cái tên đặt cho con đã được tổ tiên chấp nhận.
• Nếu 2 đồng tiền đều úp hoặc đều ngửa có nghĩa là tên của con không được tổ tiên chấp nhận.

Lúc này người cúng cần gieo lại quẻ. Nếu sau ba lần gieo quẻ đều thất bại thì cha mẹ sẽ phải chọn tên khác cho bé.

6. Bài Văn Khấn Cúng Đầy Tháng

Lời kết: 

Cúng đầy tháng bé trai không chỉ là một nghi thức tín ngưỡng, mà còn là dịp để gia đình sum vầy, tôn vinh giá trị của cuộc sống và thể hiện tình cảm yêu thương đối với con. Chắc chắn, những kỷ niệm đáng nhớ trong ngày cúng đầy tháng sẽ mãi mãi được ghi nhớ trong tâm trí mọi người. Nếu bộn bề với công việc hằng ngày, ba mẹ không có đủ thời gian để chuẩn bị những lễ vật tối thiểu trên thì đừng ngần ngại hãy nhấc máy lên liên hệ ngay Hotline/Zalo: 0901 305 668 để được hỗ trợ về mâm cúng trọn gói.